Door Lieke van Zaltbommel – Opleidingsontwikkelaar voor het Instituut voor Veiligheid en voormalig adjudant bij de Koninklijke Marechaussee
Onlangs kwam ik een schokkend bericht tegen: een 46-jarige vrouw werd dood aangetroffen in haar woning in Wanroij, Brabant. Haar ex-partner is als verdachte aangehouden. Dit zette me aan het denken: is dit mogelijk een geval van femicide?
Wat is femicide?
Femicide is de moord op een vrouw omdat zij vrouw is. Het komt vaak voort uit partner gerelateerd geweld en is de extreemste vorm van gendergerelateerd geweld. Hoewel de ex-partner van deze vrouw nog niet is veroordeeld, zijn er wel enkele aanwijzingen die overeenkomen met het patroon van femicide: de verdachte is de ex-partner en de vrouw werd thuis aangetroffen, wat vaak het geval is bij femicide.
Maar om met zekerheid te spreken van femicide, moeten we eerst meer weten over de context en het motief. Was het geweld gericht op controle of wraak? Was er eerder sprake van mishandeling of stalking? Pas als uit het politieonderzoek blijkt dat het motief met de relatie en machtsdynamiek te maken heeft, kunnen we van femicide spreken.
Het onzichtbare probleem van femicide
In Nederland wordt gemiddeld elke 8 dagen een vrouw slachtoffer van femicide. Dat betekent 40-50 vrouwen per jaar. Vaak gaat er een periode van geweld vooraf aan de moord. Dit geweld heeft vaak diepe psychologische en fysieke gevolgen voor de slachtoffers, en soms is het al te laat om te voorkomen dat het escaleert.
Femicide is niet alleen fysiek geweld, maar kan ook andere vormen aannemen, zoals vrouwelijke genitale verminking (VGV). In haar boek Desert Flower vertelt Waris Dirie haar persoonlijke verhaal van misbruik en strijd tegen VGV. Wereldwijd zijn er meer dan 230 miljoen meisjes en vrouwen slachtoffer van VGV, waarvan 41.000 vrouwen in Nederland het slachtoffer zijn, met jaarlijks 4.200 meisjes die risico lopen. Ondanks dat het in Nederland strafbaar is, komen er maar weinig veroordelingen voor deze misdaad.
Wat kunnen we doen?
Geweld tegen vrouwen is een hardnekkig probleem en femicide is de meest vreselijke uiting hiervan. Maar wat kunnen we eraan doen? Hoe voorkomen we femicide en andere vormen van geweld tegen vrouwen?
Hoewel er geen eenvoudig antwoord is, is een belangrijke eerste stap het vergroten van de kennis over dit onderwerp. Daarom zijn wij begonnen met het opzetten van een kenniscentrum over femicide. Ons doel is om mensen samen te brengen, gesprekken op gang te brengen en ervoor te zorgen dat femicide een bespreekbaar onderwerp wordt.
Doe Mee en Deel Je Kennis
Wil je meer weten over femicide of heb je kennis die je wilt delen? Bekijk ons kenniscentrum en/of neem contact met ons op! We zijn op zoek naar mensen die willen bijdragen aan het vergroten van het bewustzijn rondom dit belangrijke onderwerp.
Wil jij jouw collega’s hierin trainen? Neem contact met ons op en we kijken samen naar een geschikt programma.
Laten we samen stappen zetten tegen femicide en geweld tegen vrouwen.