In dit blog onderzoeken we de Wet Mulder, een belangrijke wet binnen het verkeersrecht die die het mogelijk maakt administratieve sancties voor verkeersovertredingen op te leggen. Dit artikel is gebaseerd op een recente podcast, gepresenteerd door Ivar Goedings en Theo Oskam, waarin de implicaties van deze wet uitgebreid worden besproken.
‘De Wet Mulder’, officieel de Wet Administratiefrechtelijke Handhaving Verkeersvoorschriften (WAHV), speelt al bijna 25 jaar een cruciale rol in de afhandeling van verkeersgedragingen in Nederland.
Vernoemd naar de man die verantwoordelijk was voor de totstandkoming van de wet, wordt deze vaak simpelweg aangeduid als de “Wet Mulder”. In de praktijk wordt de term “Mulderen” zelfs als werkwoord gebruikt, zoals: “Ik ben gemulderd” of “Ik Mulder”.
Maar wat houdt deze wet precies in, en waarom is deze zo belangrijk? In dit artikel duiken we in de oorsprong, werking en betekenis van de Wet Mulder.
De Oorsprong van de Wet Mulder
Voor de invoering van de Wet Mulder werden verkeersovertredingen zoals te hard rijden, door rood rijden, of verkeerd parkeren afgehandeld via het strafrecht. Dit zorgde voor:
- Een overbelasting van de rechtspraak door grote aantallen zaken.
- Lange wachttijden en inefficiënties.
- Hoge kosten voor zowel de overheid als overtreders.
De Wet Mulder werd geïntroduceerd om deze problemen op te lossen. Het doel? Het overdragen van eenvoudige verkeersovertredingen vanuit het strafrecht naar een bestuursrechtelijke afhandeling. Hierdoor worden zaken zoals snelheidsovertredingen en roodlicht-overtredingen eenvoudiger, sneller en goedkoper afgedaan, zonder dat de rechterlijke macht overbelast wordt.
Wat Regelt de Wet Mulder?
De Wet Mulder dekt een breed scala aan verkeersregels die via een administratiefrechtelijk proces worden gehandhaafd.
Voorbeelden zijn:
- Telefoon vasthouden tijdens het rijden: €420 + €9 administratiekosten.
- Telefoon vasthouden op de fiets: €160 + €9 administratiekosten.
- Door rood rijden: ongeveer €300,- plus altijd weer die administratiekosten.
- Snelheidsovertredingen: afhankelijk van de mate van overschrijding.
Uitzonderingen: Ernstige overtredingen zoals bijvoorbeeld rijden onder invloed, aanrijdingen met letsel, of gevaarlijk rijgedrag worden niet via de Wet Mulder afgehandeld. Deze vallen onder het strafrecht.
Daarnaast wordt voor jongeren van 12 tot 16 jaar de boete gehalveerd, behalve de administratiekosten, die altijd €9 blijven.
Verder mogen bij een verkeerscontrole – waarbij bij een betrokkene meerdere gedragingen worden waargenomen die verboden zijn gesteld en ´gemulderd´ zouden kunnen worden – maximaal 3 bekeuringen gegeven worden. Wil je meer zaken bekeuren, beland je weer in het strafrecht en dien je een procesverbaal op te maken op grond van art. 5 van de Wegenverkeerswet.
Dat vergt weer veel tijd en vandaar dus dat veel collega’s kiezen voor maximaal 3 Mulders en een waarschuwing voor de eventueel overige zaken.
Juridische Grondslag en Bevoegdheden
De Wet Mulder is stevig verankerd in de Nederlandse wetgeving. De bevoegdheid om verboden gedragingen bestuursrechtelijk af te handelen is geregeld via:
- De Algemene Wet Bestuursrecht (AWB), vooral hoofdstuk 5.
- De Politiewet, waarin staat dat politie en opsporingsambtenaren taken mogen uitvoeren ten dienste van Justitie. Hieruit volgt de bevoegdheid.
Ambtenaren met opsporingsbevoegdheid, zoals politieagenten en bepaalde BOA’s (buitengewone opsporingsambtenaren), hebben de volgende rechten:
- Identiteit vaststellen: Ze mogen de persoonsgegevens van een overtreder opvragen.
- Boetes opleggen: Voor overtredingen zoals snelheidsovertredingen, door rood rijden, of appen achter het stuur.
- Gebruik van technologie: Denk aan flitspalen en trajectcontroles voor het vastleggen van overtredingen.
Omdat er geen strafrecht en strafvordering van toepassing is, mogen er op grond van Strafvordering dan geen zaken in beslag genomen worden indien er wordt gemulderd. Er is immers bij een overtreding die wordt afgedaan middles de Wet Mulder geen sprake van een verdachte maar van een betrokkene. Derhalve betreft het geen strafbaar feit maar een gedraging. Dit alles benadrukt het administratieve karakter van deze wijze van afdoening.
Hoe Werkt Bezwaar en Beroep?
De Wet Mulder biedt een gestructureerd proces voor bezwaar en beroep. Als je het niet eens bent met een boete, kun je:
- Bezwaar indienen bij de officier van justitie: Tijdens het bezwaarproces hoef je de boete nog niet te betalen.
- Beroep aantekenen bij de kantonrechter: Als de officier van justitie je bezwaar afwijst, kun je naar de kantonrechter. Hierbij moet je de boete vooraf betalen; als je gelijk krijgt, wordt het bedrag terugbetaald.
- Hoger beroep bij het gerechtshof: Bij onenigheid met de kantonrechter kun je een hoger beroep indienen.
Dit systeem zorgt ervoor dat de betrokkenen uiteindelijk altijd toegang hebben tot een rechter, wat vanzelfsprekend belangrijk is voor de rechtsbescherming.
De Preventieve Werking van de Wet
De Wet Mulder heeft niet alleen als doel om boetes op te leggen, maar werkt ook preventief. Door hoge boetes in te stellen – zoals €420 voor het vasthouden van een telefoon tijdens het rijden – worden overtreders ontmoedigd. Het zorgt ervoor dat mensen beter nadenken over hun gedrag in het verkeer.
Interessant is dat deze preventieve werking ook financieel voordelig is voor de overheid. Op sommige trajecten genereren controles miljoenen euro’s aan boetes per jaar. Tegelijkertijd helpt het om de verkeersveiligheid te verbeteren.
Ethische Neutraliteit en Toekomstperspectief
De Wet Mulder is ontworpen voor gedragingen die als ethisch neutraal worden beschouwd, zoals snelheidsovertredingen of door rood rijden. Maar er ontstaan discussies over nieuwe gedragingen, zoals het gebruik van een telefoon tijdens het rijden. Onderzoek toont zelfs aan dat appen achter het stuur gevaarlijker kan zijn dan rijden onder invloed.
Daarnaast is er een roep om meer bevoegdheden voor BOA’s, zodat zij een grotere rol kunnen spelen in de handhaving. Dit zou kunnen bijdragen aan een nog efficiënter systeem.
Conclusie over de Wet Mulder
De Wet Mulder is een innovatief en effectief middel om verkeersovertredingen snel en efficiënt af te handelen. Het systeem biedt een balans tussen preventie, handhaving en rechtsbescherming. Voor de verkeersveiligheid is de wet van onschatbare waarde, terwijl het tegelijkertijd de rechtspraak ontlast en financiële voordelen biedt.
Meer weten? Bekijk de Algemene Wet Bestuursrecht, hoofdstuk 5, de Wet Mulder en de bijlagen van de Wet Mulder voor een volledig overzicht van overtredingen en boetebedragen. En voor een diepgaande uitleg nodigen we je van harte uit onze Podcast te beluisteren. waarin nog meer context wordt geboden over deze bijzondere wet.